ULUSLAR ARASI TİCARETTE TESLİM ŞEKİLLERİ
Incoterms teslim şekilleri 4 grupta bir araya getirilmiştir. Toplamda 11 tane teslim şekli bulunmaktadır. E, F, C ve D.
E Grubu, Ex grubu demektir ve çıkışı ifade eder. Eşyanın çıkışını ilgilendiren teslim şekilleri E harfi ile başlamaktadır.
F Grubu teslim şekillerinde önemli olan nokta navlunun ihracatçı tarafından değil, ithalatçı tarafından ödendiğidir. Bu durumu ilgilendiren tüm teslim şekilleri F harfi ile başlamaktadır.
C Grubu teslim şekilleri, navlunun ihracatçı tarafından ödendiği bilgisini vermektedir. Konu ile ilgili tüm teslim şekilleri C harfi ile başlamaktadır.
D Grubu ise eşyanın varış noktası odak alınmış demektir. İlgili teslim şekilleri D harfi ile başlamaktadır.
Tüm taşıma çeşitlerinde (Kara, hava, deniz, demir yolu) kullanılan teslim şekilleri aşağıda belirtildiği gibidir.
– EXW (EX WORKS – FABRİKA TESLİM): İhracatçının iş yerinde teslim
Satıcıyı (ihracatçıyı) en az zahmete sokan teslim şeklidir. Satıcının ürününü hazırlayıp kapısına (depo, fabrika) bırakması yeterlidir. Geri kalan süreç ithalatçıya aittir. Eşyanın kapıdan alınıp nakliye firmasıyla taşınması, her iki bölge içinde gümrük işlemleriyle ilgilenilmesi tamamıyla ithalatçının sorumluluğundadır.
– FCA (FREE CARRIER – ÜCRETSİZ TAŞIYICI): Taşıyıcıya teslim
İhracatçının kendi kapısından eşyayı teslim etmesindense taşıyıcı firma ile ortak belirlenmiş bir noktaya veya taşıyıcının atreposuna teslim etmesiyle gerçekleşen teslim şeklidir. Eşya taşıyıcının eline geçen kadar olan süreçte asıl sorumlu ihracatçıdır.
– CPT (CARRIAGE PAID TO – NAKLİYE ÜCRETLİ): Taşıma ücreti ödenmiş teslim
İhracatçı eşyanın hazırlanmasından, navlun süreçleriyle ilgilenilmesinden sorumludur. Eşyanın alıcı ülke gümrüğüne varışı sağlandığı an sorumluluk ithalatçıya geçer. İthalatçı gümrük işlemlerini halletmekle ve deposuna boşaltımını yapmakla yükümlüdür.
– CIP (Carriage and Insurance Paid to – Nakliye ve Sigorta Ödenen): Sigorta ve Taşıma ödenmiş teslim
Kullanım şekli CPT ile birebir aynıdır. Ek olarak, eşyanın gümrüğe varışına kadar olan süreçte başına bir şey gelirse sigorta karşılamasını ihracatçı üstlenmektedir.
– DDP (DELIVERED DUTY PAID – GÜMRÜK VERGİSİ ÖDENMİŞ TESLİM): Gümrük vergileri ödenmiş teslim
EXW teslim şeklinin tam tersi olarak kullanılan teslim şeklidir. İhracatçı eşyayı hazırlayıp, nakliye ve her iki bölge içinde gümrük işlemlerini halletmekten sorumludur. İthalatçı bu durumda sadece eşyayı gümrükten almaktan sorumludur.
– DAP (DELIVERED AT PLACE – YERİNDE TESLİM): Belirlenen yerde teslim
İhracatçı ticareti söz konusu eşyayı yükleyip, ülkesindeki gümrük işlemlerini hallederek ithalatçıyla kararlaştırılan yere (antrepo, terminal, liman, ithalatçı deposu) ulaştırır akabinde boşaltmasını da ithalatçıya bırakır. Boşaltma işleminin yanı sıra alıcı ülke gümrük işlemleri, oluşabilecek masraflar da ithalatçıya aittir.
– DPU (DELIVERED AT PLACE UNLOADED – BOŞALTILDIĞI YERDE TESLİM EDİLİR): Belirlenen yerde boşaltılmış teslim
Bakıldığında yapılan iş DDP teslim şekli ile neredeyse aynıdır. Tek fark, alıcı ülke gümrüğünde eşyanın boşaltılması işini ihracatçı üstlenmektedir. İhracatçı eşyayı ilgili depoya bizzat indirmekle yükümlüdür.
Deniz yolu veya iç su yolunda kullanılan teslim şekilleri aşağıda belirtildiği gibidir.
– FAS (FREE ALONGSIDE SHIP – GEMİ ÜZERİNDE ÜCRETSİZ): Gemi yanında teslim
İhracatçı eşyanın hazırlığını yapar, limana getirir ve geminin yanına bırakır. Gemiye yükleme yapmaz ve gümrük işlemlerini halleder. Böylelikle eşyanın gemiye yüklenmesi, boşaltılması, nakliye bedeli, sigorta bedeli ithalatçıya ait olmuş olur.
– FOB (FREE ON BOARD – ÜCRETSİZ): Gemi bordasında teslim
FAS teslim şekli ile işlemleri aynı olmakla beraber tek fark yalnızca limana, gemi yanına bırakılan yükün FOB teslim şeklinde gemi üzerine koyulması yönündedir. Geri kalan süreç FAS’da olduğu gibi tekrarlanır.
– CFR (COST AND FREIGHT – MALİYET VE NAVLUN): Navlun ödenmiş teslim
CPT teslim şeklinde bahsetmiş olduğumuz aksiyon aynen geçerlidir. CFR adı altında toplanmasının tek sebebi yalnızca deniz yolu taşımasında kullanılan bir terim, teslim şekli olmasından kaynaklıdır.
İhracatçı eşyanın hazırlanmasından, navlun süreçleriyle ilgilenilmesinden sorumludur. Eşyanın alıcı ülke gümrüğüne varışı sağlandığı an sorumluluk ithalatçıya geçer. İthalatçı gümrük işlemlerini halletmekle ve deposuna boşaltımını yapmakla yükümlüdür.
– CIF (COST, INSURANCE, FREIGHT – MALİYET, SİGORTA, NAKLİYE): Sigorta, masraflar ve navlun ödenmiş teslim
CFR şartları aynen geçerlidir. Tek fark ihracatçının deniz sigortası yaptırması yönündedir.
